NIEDOSŁUCH U DZIECI

Słyszenie jest niezwykle cennym zmysłem dla dzieci w każdym wieku. Dzieci słyszą mowę i uczą się ją rozumieć na długo przed tym, jak same zaczną mówić. Zmysł słyszenia jest niezbędny do nauki, czytania, mówienia, zawierania przyjaźni czy odkrywania dźwięków otoczenia. Problemy ze słyszeniem, które dotyczą ponad 10% ludzkiej populacji, mogą utrudnić, a nawet uniemożliwić rozwój dziecka w wyżej wymienionych obszarach. Przy obecnym zaawansowaniu technologii metod leczenia niedosłuchu i doborze odpowiedniej metody do danego stopnia i rodzaju niedosłuchu, możemy skutecznie pomóc każdemu pacjentowi z niedosłuchem, nawet tym pacjentom, którzy w ogóle nie słyszą.

Leczenie niedosłuchu u dzieci w Wojewódzkim Szpitalu Dziecięcym

DROGA SŁUCHOWA U DZIECI

Aby lepiej zrozumieć proces słyszenia, należy uświadomić sobie, że każdy dźwięk jest niewidzialną wibracją, nazywaną falą dźwiękową. Ucho odbiera owe fale dźwiękowe, które są następnie przetwarzane na informacje przekazywane dalej aż do ośrodków centralnych w mózgu.

  1. Dźwięki są odbierane przez kanał słuchowy. Fale dźwiękowe docierają do błony bębenkowej.
  2. Błona bębenkowa i kosteczki słuchowe zaczynają drgać.
  3. Płyn w uchu wewnętrznym jest poruszany przez drgania, dzięki czemu komórki słuchowe w ślimaku przekształcają je w chemiczne sygnały przekazywane dalej do nerwu słuchowego.
  4. Nerw słuchowy przekazuje te sygnały w formie impulsów elektrycznych do mózgu, gdzie są odbierane jako dźwięk.

Aby te informacje zostały skutecznie przekazane, każda z części drogi słuchowej musi funkcjonować prawidłowo.

 

NAJCZĘSTSZE WADY SŁUCHU DZIECI

Upośledzenie słuchu może być jednostronne lub obustronne, ostre, przewlekłe lub trwałe. Wyróżniamy poszczególne stopnie upośledzenia słuchu, od lekkiego do całkowitej głuchoty:

  • ubytek lekki – osoby z lekkim ubytkiem słuchu nie słyszą dźwięków cichych i mają trudności z rozumieniem mowy w hałasie (30-40dB)
  • ubytek średni – osoby ze średnim ubytkiem słuchu nie słyszą dźwięków cichych i średnio głośnych oraz mają wyraźne trudności z rozumieniem mowy, szczególnie w hałasie (40-60dB)
  • ubytek głęboki – osoby z głębokim ubytkiem słuchu słyszą tylko niektóre bardzo głośne dźwięki, rozmowy w większym gronie wymagają znacznego wysiłku (70-90dB)
  • głuchota – brak reakcji na dźwięk

Niedosłuch przewodzeniowy powstaje wskutek uszkodzenia lub niewykształcenia struktur biorących udział w mechanicznym przewodzeniu fali dźwiękowej (przewód słuchowy zewnętrzny, błona bębenkowa, łańcuch kosteczek słuchowych). Najbardziej typowym objawem niedosłuchu przewodzeniowego jest towarzyszące mu uczucie zatkania ucha.

Przyczyny przewodzeniowego upośledzenia słuchu mogą być związane z:

  • zaburzeniami czynności przewodu słuchowego zewnętrznego i są to zazwyczaj: wady rozwojowe; pourazowe lub pozapalne zarośnięcie przewodu; zamknięcie światła przewodu przez czop woskowinowy; guzy łagodne lub złośliwe,
  • aburzeniami czynności ucha środkowego i są to zazwyczaj: wady rozwojowe; urazy ucha środkowego; ostre i przewlekłe zapalenie ucha środkowego; zaburzenia drożności trąbki słuchowej; otoskleroza i in.

Niedosłuch odbiorczy (czuciowo – nerwowy) wynika z uszkodzenia komórek słuchowych ślimaka i/lub struktur je otaczających, jak również może być wynikiem zaburzeń jakości przewodzenia bodźca w nerwie słuchowym i/lub jego interpretacji w centralnym układzie nerwowym.

Do typowych objawów odbiorczego upośledzenia słuchu zaliczyć można: złe rozumienie mowy (,,słyszę, a nie rozumiem”); znaczne pogorszenie mowy w hałasie; lepsze słyszenie dźwięków niskich niż wysokich w życiu codziennym, np. chory słyszy pukanie do drzwi, a nie słyszy dzwonka, lepiej rozumie głos męski niż kobiecy; nieprzyjemne odczuwanie dźwięków bardzo głośnych w uchu z niedosłuchem.

Przyczyny odbiorczego upośledzenia słuchu najczęściej są związane są z:

  • zaburzeniem czynności ucha wewnętrznego (niedosłuch odbiorczy o lokalizacji ślimakowej) i mogą odpowiadać za niego wady wrodzone; uraz akustyczny ostry i przewlekły; choroba Meniere’a; otoskleroza ślimakowa; leki ototoksyczne; zatrucia innymi związkami chemicznymi; niedosłuch spowodowany starzeniem się,
  • Zaburzeniem czynności nerwu ślimakowego i ośrodkowego układu nerwowego w wyniku urazów czaszki; stanu po zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych; głuchoty starczej, stwardnienia rozsianego.

Większość niedosłuchów może zostać skutecznie zrekompensowana przy użyciu aparatów słuchowych. Jednak są sytuacje, kiedy aparat słuchowy nie wystarcza i wtedy lekarz podejmuje decyzję o wszczepieniu implantu słuchowego. W naszym oddziale są dostępne dwa rodzaje implantów słuchowych, stosowane w zależności od rodzaju i stopnia niedosłuchu u pacjenta: implanty ślimakowe i implanty zakotwiczone na przewodnictwo kostne. U pacjentów, u których niemożliwe jest zastosowanie implantu ślimakowego czy zakotwiczonego, możliwe jest również wszczepienie implantu pniowego.

IMPLANTY ŚLIMAKOWE

Implant ślimakowy to elektroniczna proteza narządu słuchu, która jest uznanym, bezpiecznym i szeroko stosowanym rozwiązaniem, za pomocą którego osoby głuche i głęboko niedosłyszące mogą słyszeć. Proces słyszenia odbywa się na drodze bezpośredniej elektrycznej stymulacji nerwu słuchowego. Ponad 30 lat doświadczeń na całym świecie i ponad 200 000 użytkowników systemów implantów ślimakowych jest potwierdzeniem, że jest to skuteczna i bezpieczna forma pomocy osobom z głęboką wadą słuchu. Implant ślimakowy jest bardzo nowoczesnym i bezpiecznym urządzeniem. W Polsce systemy implantów ślimakowych stosowane są od prawie 20 lat, a łączna grupa użytkowników przekroczyła już 2000 osób. Nasze krajowe doświadczenia pokrywają się z wieloletnimi obserwacjami na świecie, jeśli chodzi o skuteczność i bezpieczeństwo zarówno pod względem medycznym, jak i technicznym. W związku z tym ta forma leczenia została uznana przez system opieki zdrowotnej w Polsce i już od wielu lat wszelkie koszty związane z wszczepieniem implantu oraz rehabilitacją są w pełni finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

System implantu ślimakowego składa się z części wewnętrznej, czyli implantu i zewnętrznej, czyli procesora dźwięku.

Część wewnętrzna, zwana implantem, jest wszczepiana podczas trwającej około 1 godziny operacji, a jej zasadnicza część czyli odbiornik/stymulator jest bezpiecznie i trwale mocowana pod skórą, tuż za uchem. Wychodzące z odbiornika/stymulatora przewody to nośnik elektrod wewnątrzślimakowych, wprowadzany do ślimaka w uchu wewnętrznym oraz elektroda odniesienia umiejscawiana pod skórą, w okolicy odbiornika/stymulatora. Bardzo istotny jest materiał z jakiego wykonany jest implant ślimakowy (powinien być to materiał biozgodny, np. tytan, silikon) oraz jego wielkość i możliwości technologiczne elektroniki.

Ogromne znaczenie ma również niezawodność odbiornika/stymulatora, ponieważ implant ślimakowy jest to rozwiązanie na całe życie, zatem ryzyko jego zepsucia się powinno być minimalne.

Konstrukcja nośnika elektrod to kolejny bardzo ważny element, zapewniający poprawne funkcjonowanie całego systemu. Ważne jest, żeby wprowadzenie elektrod do ślimaka było jak najmniej traumatyczne, a możliwości wynikające z ilości elektrod, typu możliwych metod stymulacji jak największe. Istotna jest również pewność chirurga co do właściwego umiejscowienia elektrod, którą można uzyskać np. za pomocą nośników o predefiniowanym kształcie oraz przy pomocy odpowiednich pomiarów telemetrycznych, wykonywanych śródoperacyjnie. Ponieważ każdy z nas jest inny, to czasami zdarzają się również potrzeba użycia nietypowych rozwiązań (np. przy zmianach anatomicznych budowy ucha) i ważne jest, aby wybrany system implantu ślimakowego gwarantował również dostępność nośników elektrod w innych niż standardowe wersjach.

Część zewnętrzna, zwana procesorem dźwięku, to element systemu odpowiedzialny za całe jego funkcjonowanie na co dzień. To urządzenie noszone przez użytkownika najczęściej za uchem, jak aparat słuchowy, ale również występujące w wersji pudełkowej, która zapewnia inne możliwości obsługi systemu. Ważne jest, aby każdy pacjent miał wybór co do rozwiązania konstrukcyjnego najbardziej odpowiedniego do jego potrzeb i mógł bez przeszkód korzystać z tego, co w danej sytuacji jest wygodniejsze, nie tracąc ani czasu, ani jakości słyszenia.

Procesor mowy składa się z jednostki sterującej pracą całego systemu oraz z części odpowiedzialnej za kontrolę pracy i komunikację zarówno z użytkownikiem, jak i ze specjalistą kliniczno-technicznym. Dodatkowo procesor dźwięku wyposażony jest w cewkę nadawczą, która zapewnia komunikację z częścią wewnętrzną systemu oraz jej zasilanie. Ważne jest, aby procesor dźwięku posiadał szereg funkcji istotnych zarówno dla specjalistów, ustalających parametry jego pracy, jak i dla użytkownika, który na co dzień wykorzystuje te możliwości. Procesor mowy powinien pozwalać na zapisanie kilku programów pracy ustalanych indywidualnie przez specjalistów podczas sesji dopasowania procesora dźwięku. Istotne w codziennym używaniu procesora dźwięku są możliwości korzystania z wbudowanych algorytmów wspomagających słyszenie w różnych sytuacjach oraz współpracy z zewnętrznymi akcesoriami takimi jak systemy FM czy też kable do podłączenia np. telewizora. Ponieważ procesor dźwięku jest noszony na co dzień, bez względu na porę roku i pogodę, powinien on również zapewnić jak najwyższą odporność na czynniki zewnętrzne, głównie atmosferyczne, ale również powinien być odporny na uszkodzenia mechaniczne, na tyle, na ile to tylko możliwe.

Ważną cechą procesorów dźwięku jest rozwiązanie ich zasilania. Zużycie baterii procesorów dźwięku różni się w zależności od parametrów pracy, pogody czy też nawet grubości skóry użytkownika i dlatego ważne jest, aby zasilany był on łatwo dostępnymi bateriami, tak by użytkownik mógł mieć zapewnione prawidłowe funkcjonowanie systemu w różnych sytuacjach. Oczywiście dobrze jest, jeśli te baterie mają swoje odpowiedniki w formie akumulatorów, co pozwala znacząco zmniejszyć koszty użytkowania.

SPOSÓB DZIAŁANIA SYSTEMU IMPLANTU ŚLIMAKOWEGO

System implantu ślimakowego, jako proteza narządu zmysłu słuchu, zastępuje wszystkie trzy elementy naszego ucha (ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne), zapewniając przekazywanie informacji akustycznej z otoczenia bezpośrednio do nerwu słuchowego. W słyszeniu za pomocą implantu ślimakowego za odbiór dźwięków odpowiedzialny jest mikrofon, znajdujący się w górnej części procesora mowy, tuż za uchem, aby dźwięki przetwarzane przez system, były jak najbardziej zbliżone do tego, co powinniśmy słyszeć.

Układ elektroniczny procesora przetwarza ten dźwięk na sygnał cyfrowy, który podlega przekształceniom, obejmującym między innymi usuwanie niepotrzebnego szumu i wzmacnianie istotnych informacji w zakresie dźwięków mowy, zastępując w ten sposób nasze naturalne filtry akustyczne, jakimi są małżowina, kanał słuchowy i ucho środkowe. Tak przetworzony sygnał zamieniany jest przez procesor mowy na specjalny kod zgodnie z parametrami programu akustycznego, czyli parametrami określonymi podczas indywidualnej sesji dopasowania procesora dźwięku przez specjalistę kliniczno-technicznego. Kod ten przesyłany jest za pomocą cewki nadawczej do części wewnętrznej systemu implantu ślimakowego.

Cewka odbiorcza przekazuje kod do odbiornika/stymulatora, który na podstawie odebranych informacji odpowiednio steruje stymulacją elektryczną na poszczególnych elektrodach wewnątrzślimakowych. Każdej elektrodzie wewnątrz ślimaka przypisany jest odpowiedni zakres częstotliwości dźwięku i jeśli taka właśnie częstotliwość odbierana jest przez mikrofon, to odpowiednia elektroda odpowiedzialna za przekazanie tej informacji stymuluje elektrycznie nerw słuchowy. Stymulacja przekazywana jest przez nerw do wyższych elementów drogi słuchowej i w ten sposób powstaje wrażenie dźwięku.

FINANSOWANIE

Leczenia głuchoty i głębokich niedosłuchów z użyciem implantów słuchowych w Polsce realizowane jest z pieniędzy Narodowego Funduszu Zdrowia.

Oznacza to, że system implantu ślimakowego jest W PEŁNI REFUNDOWANY.

Użytkownik nie płaci za implant, ani nie ponosi żadnych kosztów związanych z przygotowaniem do operacji, samą operacją oraz późniejszą rehabilitacją. Jedyny koszt ponoszony przez pacjenta to koszty związane z codziennym użytkowaniem procesora mowy – takie jak np. zakup baterii czy dodatkowych akcesoriów.

Leczenia głuchoty i głębokich niedosłuchów z użyciem implantów słuchowych w Polsce realizowane jest z pieniędzy Narodowego Funduszu Zdrowia.

Oznacza to, że system implantu ślimakowego jest W PEŁNI REFUNDOWANY.

Użytkownik nie płaci za implant, ani nie ponosi żadnych kosztów związanych z przygotowaniem do operacji, samą operacją oraz późniejszą rehabilitacją. Jedyny koszt ponoszony przez pacjenta to koszty związane z codziennym użytkowaniem procesora mowy – takie jak np. zakup baterii czy dodatkowych akcesoriów.

JAK OTRZYMAĆ IMPLANT ŚLIMAKOWY

Należy zgłosić się do naszego ośrodka, realizującego „Program leczenia głuchoty i głębokich niedosłuchów z wykorzystaniem implantów ślimakowych”. Program składa się z trzech nieodłącznych etapów:

  • kwalifikacji;
  • operacji;
  • opieki pooperacyjnej.

Sukces zawsze uzależniony jest od właściwych decyzji i odpowiedniej pracy na każdym z tych etapów. WSZYSTKIE etapy oraz zakup systemu implantu ślimakowego jest finansowany ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, a potencjalny kandydat lub jego rodzice nie ponoszą z tego tytułu żadnych kosztów.

PROCES KWALIFIKACJI

Proces ten odbywa się w ośrodku klinicznym zgodnie z ustaloną tam procedurą. W zależności od potrzeb i sytuacji wykonywane są właściwe badania, które stanowią podstawę do podjęcia decyzji o operacji. Procedura kwalifikacji obejmuje najczęściej 2 lub 3-dniowy pobyt w szpitalu i dlatego konieczne jest wcześniejsze ustalenie terminu oraz posiadanie skierowania na pobyt diagnostyczny w szpitalu. Wszystkie konieczne praktyczne informacje można otrzymać telefonicznie w naszym ośrodku. Należy pamiętać o zabraniu ze sobą ważnych książeczek zdrowia oraz wszystkich zebranych dotychczas wyników badań, konsultacji.
Często jest tak, że pierwsze podejście do kwalifikacji kończy się rozpoczęciem etapu obserwacji kandydata w celu zweryfikowania korzyści, jakie uzyskuje przy pomocy aparatów słuchowych i jest to tak naprawdę dodatkowy powód dla którego nie należy zwlekać ze zgłoszeniem się na badania.

Ostateczna decyzja o kwalifikowaniu się do operacji pozwala na ustalenie terminu operacji i jest drogą do kolejnego etapu Programu.

OPERACJA

Operacja to zabieg trwający około 1 godziny i w większości sytuacji wykonywany jest zgodnie z uznaną i od lat stosowaną procedurą o angielskiej nazwie „soft surgery”, oznaczającą mniej więcej „delikatną chirurgię”. Podczas operacji chirurg umieszcza część wewnętrzną systemu implantu ślimakowego we właściwym miejscu oraz wprowadza elektrody do ślimaka.
W trakcie operacji istnieje możliwość wykonania tzw. pomiarów telemetrycznych ( NRT – „neural response telemetry”), które pomagają specjalistom klinicznym w późniejszym ustalaniu parametrów pracy procesora dźwięku. Pomiary te są zawsze cenną i pierwszą informacją, o tym, że implant działa prawidłowo. Po zabiegu wykonywane jest również badanie obrazowe głowy – RTG w specjalnej projekcji, potwierdzające prawidłowe położenie elektrody.

Pobyt w szpitalu będzie dłuższy niż podczas etapu kwalifikacyjnego – najczęściej 3 do 5 dni, w zależności od indywidualnych potrzeb.

Należy pamiętać, że operacja nie jest jeszcze początkiem słyszenia. Pierwsze dźwięki pacjent usłyszy dopiero podczas pierwszego ustawienia procesora dźwięku, który jest początkiem kolejnego etapu – etapu opieki pooperacyjnej.

OPIEKA POOPERACYJNA

Mniej więcej 4-6 tygodni po operacji zaczyna się kolejny etap Programu – to rehabilitacja, dopasowanie parametrów pracy procesora mowy, a przede wszystkim codzienne poznawanie nowych dźwięków, rozwój komunikacji i stale widoczny rozwój nowych możliwości związanych ze słyszeniem.

Pierwsze podłączenie procesora dźwięku to ok. 45 minutowa sesja, podczas której specjalista kliniczno – techniczny ustali podstawowe parametry pracy systemu, a przede wszystkim spróbuje określić wspólnie z pacjentem zakresy stymulacji elektrycznej, które zapewnią słyszenie pełnego zakresu dźwięków. Dopasowanie parametrów pracy procesora dźwięku będzie musiało być przeprowadzone wielokrotnie, tak aby dokładnie ustalić wszystkie istotne ustawienia. Najczęściej wymaga to regularnych, comiesięcznych wizyt przez pierwsze 6 do 12 miesięcy po operacji, a później w zależności od indywidualnych wymagań, czas pomiędzy wizytami wydłuży się do 2, 4, 6 i 12 miesięcy. Proces dopasowania parametrów pracy procesora dźwięku daje podstawy do prowadzenia skutecznej codziennej rehabilitacji pod okiem specjalistów i rodziców. Dlatego równoległe połączenie tych dwóch istotnych elementów to podstawa osiągnięcia sukcesu jakiego oczekuje się od tak nowoczesnej technologii jaką jest system implantu ślimakowego.

IMPLANTY ZAKOTWICZONE NA PRZEWODNICTWO KOSTNE

System zakotwiczonego implantu na przewodnictwo kostne jest to wszczepialne urządzenie wspomagające słyszenie. Implanty na przewodnictwo kostne są skuteczną, sprawdzoną i bezpieczną metodą leczenia wad słuchu. Są one stosowane na całym świecie już ponad 30 lat (pierwszą operację wszczepu implantu BAHA przeprowadzono w Szwecji w roku 1977) i do tej pory korzysta z nich ponad 70 000 osób.

Zakotwiczony implant na przewodnictwo kostne dzięki swemu mechanizmowi działania i naturalnej zdolności człowieka do przenoszenia dźwięków drogą kostną, omija uszkodzone struktury drogi słuchowej i przesyła dźwięk bezpośrednio do ślimaka. Implanty zakotwiczone działają w oparciu o bezpośrednie przewodnictwo kostne. Oznacza to, że sygnał jest przekazywany do ucha wewnętrznego (ślimaka) drogą kostną – za pośrednictwem kości czaszki, z pominięciem nieprawidłowo funkcjonujących struktur przewodzeniowych, czyli przewodu słuchowego i ucha środkowego.
Dlatego implanty te stosuje się u pacjentów z wadami słuchu typu przewodzeniowego lub mieszanego (przewodzeniowo – odbiorczego), którzy nie mogą korzystać z klasycznych aparatów na przewodnictwo powietrzne lub są one dla nich niewystarczające. Implanty na przewodnictwo kostne stosuje się również u osób z jednostronną głuchotą odbiorczą, czyli pacjentów, którzy utracili zdolność słyszenia w jednym uchu, a drugie funkcjonuje prawidłowo.

System implantu zakotwiczonego na przewodnictwo kostne składa się z trzech części:

  • części wewnętrznej, czyli tytanowego implantu, który jest wszczepiany w trakcie krótkiego zabiegu chirurgicznego w kość czaszki,
  • części zewnętrznej, czyli procesora dźwięku, który przekształca fale dźwiękowe na drgania mechaniczne przekazywane następnie do implantu i stamtąd bezpośrednio do kości czaszki i ślimaka,
  • oraz wspornika, który łączy dwa wyżej wspomniane elementy.

Istotą i podstawową zaletą systemu implantu zakotwiczonego jest bezpośrednie przewodnictwo kostne. Oznacza to, że przetworzony na wibracje sygnał jest przenoszony bezpośrednio na kości czaszki, z pominięciem skóry i tkanki podskórnej. Dzięki temu odbierany przez użytkownika dźwięk jest znacznie mocniejszy i wyraźniejszy, gdyż nie dochodzi do wytłumienia i osłabienia sygnału przez skórę i tkankę podskórną.

WSKAZANIA DO ZASTOSOWANIA IMPLANTÓW BAHA

  1. Obustronny niedosłuch towarzyszący wrodzonym wadom rozwojowym w obrębie ucha środkowego i/lub zewnętrznego:
    • niewykształcone małżowiny uszne (microtia),
    • zarośnięte przewody słuchowe zewnętrzne (artrezja),
    • niewykształcone struktury przewodzące ucha środkowego,
    • zespół Treachera – Collinsa,
    • zespół Crouzona,
    • zespół Goldenhara.
  2. Ubytki słuchu typu przewodzeniowego lub mieszanego, w których nie można zastosować klasycznych aparatów na przewodnictwo powietrzne ze względu na:
    • chroniczne, nie poddające się leczeniu stany zapalne ucha środkowego z wyciekami,
    • przewlekłe stany zapalne skóry przewodów słuchowych zewnętrznych (np. zmiany egzemowe),
    • radykalne operacje ucha,
    • otosklerozę.
  3. Jednostronna głuchota odbiorcza (jednostronne uszkodzenie ślimaka spowodowane urazem, guzem nerwu słuchowego, chorobą Menièra, lekami ototoksycznymi, chorobami wirusowym, nagłą głuchotą).

FINANSOWANIE

Leczenia niedosłuchów z użyciem implantów zakotwiczonych na przewodnictwo kostne w Polsce realizowane jest z pieniędzy Narodowego Funduszu Zdrowia. Oznacza to, że system implantu zakotwiczonego na przewodnictwo kostne W PEŁNI REFUNDOWANY – podobnie jak w przypadku implantów ślimakowych.

IMPLANTY PNIOWE

U części pacjentów zastosowanie implantu ślimakowego nie jest skuteczne lub możliwe. Rozwiązaniem w tej grupie pacjentów i szansą na dostęp do świata dźwięków są implanty pniowe. Ich działanie polega na bezpośredniej stymulacji elektrycznej okolic jąder ślimakowych w pniu mózgu – implanty pniowe stanowią by-pass omijający ślimak i nerw słuchowy, zapewniając przekazywanie informacji bezpośrednio do wyższych pięter drogi słuchowej.

Niewiele spośród dzieci z głęboką głuchotą jest potencjalnymi kandydatami do implantu pniowego, spełnia kryteria i powinno otrzymać implant. Obecnie około 400 dzieci na świecie jest użytkownikami implantu pniowego.

Wskazaniami do wszczepienia implantu pniowego u dzieci są:
– głuchota nabyta spowodowana obustronnym zniszczeniem nerwów ślimakowych w przebiegu neurofibromatozy typu drugiego;
– osyfikacja ślimaka w przebiegu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, gdy doszło do zarośnięcia przestrzeni płynowych w uchu wewnętrznym;
– niektóre z wad wrodzonych ucha wewnętrznego, w których niemożliwe jest wszczepienie implantu ślimakowego lub wszczepienie go nie pozwoliłoby na uzyskanie dobrych wyników rehabilitacji mowy i słuchu.

Implant pniowy, podobnie jak ślimakowy jest nowoczesnym i bezpiecznym urządzeniem. Kwalifikacja i zabieg wszczepienia implantu pniowego wymaga jednak współpracy multidyscyplinarnego zespołu, w skład którego wchodzą otolaryngolodzy, wyspecjalizowani w otochirurgii i chirurgii podstawy czaszki, neurochirurdzy dziecięcy, audiolodzy i specjaliści anestezjologii dziecięcej.

Jesteśmy pierwszym i jedynym ośrodkiem w Polsce w pełni przygotowanym do założenia implantu pniowego u pacjentów pediatrycznych od 1 do 2 roku życia. Dysponujemy odpowiednim wielospecjalistycznym zespołem, współpracujemy także z ośrodkami zagranicznymi doświadczonymi w implantacjach pniowych u dzieci.

Doświadczenia ośrodków, w których wszczepiane są implanty pniowe wykazują, że rehabilitacja dzieci z implantem pniowym jest dłuższa i trudniejsza w porównaniu do dzieci z implantem ślimakowym, jednak większość dzieci chętnie korzysta z implantu, który poprawia jakość ich życia. U części pacjentów możliwe jest uzyskanie dobrych a nawet bardzo dobrych efektów.

Według aktualnych rekomendacji implant pniowy powinien być wszczepiony u dzieci mających co najmniej 12 miesięcy, optymalnie przed 2 rokiem życia. W przypadku niektórych pacjentów z wadami ucha wewnętrznego droga do implantu pniowego może prowadzić przez implant ślimakowy. W przypadku decyzji o implancie ślimakowym jako pierwszym rozwiązaniu, gdy istnieje możliwość, że będzie on dobrym i efektywnym rozwiązaniem u pacjenta, implant ślimakowy powinien być wszczepiony około 1 roku życia. Następnie konieczna jest obserwacja i ocena rozwoju dziecka z implantem. W razie braku korzyści z implantu, decyzja o wszczepieniu implantu pniowego powinna być podjęta przed 24 miesiącem życia.

Pierwsze udane próby wszczepiania implantów pniowych miały miejsce na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX w. Pierwszy w Polsce zabieg wszczepienia implantu słuchowego do pnia mózgu przeprowadzono w 1998 roku. Zabieg ten przeprowadzono jednak u pacjentki dorosłej. Pierwszy implant pniowy u dziecka wszczepiono w 2001 roku we Włoszech.

Pierwszą operację wszczepienia implantu pniowego u małego dziecka w Polsce przeprowadzono 1 października 2020 roku w Wojewódzkim Szpitalu Dziecięcym w Bydgoszczy. Operację przeprowadzili dr hab. n. med. Józef Mierzwiński, Kierownik Oddziału Otolaryngologii, Audiologii i Foniatrii Dziecięcej, dr n. med. Dariusz Paczkowski, Kierownik Oddziału Neurochirurgii Dziecięcej oraz wybitny specjalista w dziedzinie implantów pniowych, prof. Wolf-Peter Sollmann z Niemiec.

Pierwsza w Polsce operacja wszczepienia implantu pniowego u małego dziecka

Do tej pory w naszym kraju i Europie Środkowo-Wschodniej nie istniał ośrodek, który podjąłby się tego rodzaju zabiegów u dzieci. Mali pacjenci skazani byli na życie w świecie ciszy lub kosztowne operacje za granicą, nie mieli również możliwości rehabilitacji w Polsce.